Odziedziczyłeś firmę w spadku? Sprawdź, co musisz wiedzieć
Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), wiąże się z tym, że nie posiada ona odrębnej osobowości prawnej, dlatego majątek firmy stanowi jednocześnie majątek osobisty właściciela. Co zatem dzieje się po śmierci właściciela firmy? Czy rzeczywiście jego śmierć musi oznaczać konieczność likwidacji firmy i wykreślenia jej z CEIDG?
Czym jest zarząd sukcesyjny?
Kilka lat temu została wprowadzona ustawa, dzięki której przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą ma możliwość ustanowienia tzw. zarządcy sukcesyjnego, a więc osoby, która po jego śmierci będzie czasowo zarządzała firmą do czasu podziału spadku. Przepis ten został określony w Ustawie o zarządzie sukcesyjnym, dzięki której zapisom firma może zachować ciągłość i kontynuować swoją działalność gospodarczą. Zapisy powyższej ustawy znajdują zastosowanie dla firm, których właściciele zmarli po 24 listopada 2018 r. Aby móc korzystać z tego przywileju, właściciel firmy, jeszcze za życia, powinien powołać tzw. zarząd sukcesyjny, który po udzieleniu zgody na pełnienie tej funkcji zostanie wprowadzony do CEIDG.
W czasie pełnienia tymczasowej funkcji przez zarząd sukcesyjny spadkobiercy powinni zadecydować, co stanie się z przedsiebiorstwem. Jest to niezwykle poważna decyzja, która powinna być podjęta w oparciu o realną ocenę sytuacji przedsiębiorstwa oraz własnych możliwości w zakresie zapewnienia jego dalszego funkcjonowania.
Jakie problemy mogą wyniknąć z przyjęcia lub odrzucenia w spadku firmy lub udziałów w niej?
Przejęcie w spadku firmy wiąże się z pewnymi formalnościami i zobowiązaniami. Trzeba tu wyraźnie zaznaczyć, że na spadkobiercy ciąży obowiązek poniesienia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe i długi spadkodawcy. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobiercę/ów.
Spadkobiercy przysługuje prawo odrzucenia spadku, przyjęcia spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi lub przyjęcia spadku z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Warunkiem skorzystania z prawa odrzucenia spadku lub jego przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza, jest złożenie przed sądem lub notariuszem stosownego oświadczenia w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu do spadku. Jeżeli powyższa formalność zostanie dopełniona w terminie, wówczas spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Jeżeli natomiast takie oświadczenie nie zostanie złożone w terminie, zakłada się, że spadek został przyjęty przez spadkobiercę bez ograniczenia odpowiedzialności za długi. Pociąga to wtedy za sobą szereg poważnych konsekwencji, gdyż spadkobierca staje się odpowiedzialny za długi spadkodawcy, również swoim majątkiem własnym.
Analizując kwestię przyjęcia spadku przez spadkobiercę, zgodnie z ustanowionym prawem podatkowym, przejmuje on prawa majątkowe i obowiązki podatkowe spadkodawcy. Trzeba być świadomym tego faktu, zanim podejmie się decyzję o przyjęciu spadku.
Jakie kroki należy podjąć w sytuacji, gdy jesteśmy spadkobiercą firmy?
Jeżeli spadkobierca podjął decyzję o przyjęciu spadku, kolejnym krokiem będzie zastanowienie się, jaki dalszy los przewiduje dla odziedziczonego przez siebie przedsiębiorstwa. Istnieje kilka podstawowych alternatyw do wyboru.
Kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa
Podjęcie tej decyzji będzie wiązało się z dopełnieniem szeregu różnych formalności, m.in. złożenia oświadczenia o kontynuacji działalności gospodarczej prowadzonej wcześniej przez spadkodawcę, zarejestrowania na siebie działalności gospodarczej, dokonania zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby podatku od towarów i usług. Jeżeli natomiast działalność będzie prowadzona przez kilku spadkodawców, niezbędne będzie zawarcie umowy spółki.
Sprzedaż przedsiębiorstwa
W przypadku decyzji o sprzedaży przedsiębiorstwa podyktowanej np. brakiem odpowiednich uprawnień do prowadzenia określonego rodzaju działalności, wymagane będzie sporządzenie notarialnej umowy sprzedaży określającej wchodzące w skład przedsiębiorstwa rzeczy i prawa majątkowe z ustaleniem ich wartości rynkowej. Należy pamiętać o tym, że będzie się to wiązało z zapłatą podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu uzyskania przychodu ze sprzedaży przedsiębiorstwa.
Likwidacja przedsiębiorstwa
Jeżeli spadkobierca podejmie decyzję o zaprzestaniu działalności, będzie zobowiązany do zapłaty podatku likwidacyjnego w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych oraz sporządzenia remanentu likwidacyjnego. Główną rolą remanentu likwidacyjnego jest określenie dochodu przedsiębiorstwa, na podstawie którego ustalona zostanie wysokość podatku likwidacyjnego w formie ryczałtu wynoszącego 10% określonego w remanencie dochodu.
Do kogo najlepiej zwrócić się o pomoc w zakresie dalszych kroków związanych z dziedziczeniem firmy?
Warto na uwadze mieć to, że przyjęcie w spadku działalności gospodarczej nie zawsze jest korzystne dla spadkobiercy. Może zdarzyć się tak, że będziesz musiał podjąć decyzję o jego odrzuceniu. Nie zawsze są to decyzje łatwe i wymagają przeprowadzenia poważnej analizy w oparciu nie tylko o sytuację finansową firmy, lecz również w oparciu o aktualne przepisy prawa. Z tego też względu warto, aby w tym trudnym dla Ciebie procesie pokierowała Tobą doświadczona i kompetentna osoba, dzięki której będziesz mógł podjąć najlepszą dla siebie decyzję.
Działalność gospodarcza w spadku – nie musi to być wcale skomplikowany dla Ciebie proces
Jeżeli odziedziczyłeś w spadku firmę lub udziały w niej, lecz nie potrafisz poruszać się w gąszczu przepisów i nie wiesz, jakie dalsze kroki powinieneś podjąć, warto skorzystać z pomocy profesjonalnej firmy współpracującej z szeregiem specjalistów mogących udzielić Ci fachowej porady i wsparcia.
